Ала Канапелька

14 лютага – дзень нараджэння Алы Канапелька. Не пераможцы, не лаўрэата… Дзве маленькія кніжачкі вершаў – шчырых, пранізлівых, шчымлівых… Светлай, шчырай, наскрозь прасякнутай дабрынёй жанчыны. Немагчыма паверыць, што яе больш няма з намі…

Да яе можна было прыехаць у любы час – у яе аднапакаёўцы на Чарвякова прымалі ўсіх, каму патрэбен быў прытулак, суцяшэнне, падтрымка, дапамога. Падчас вучобы на завочным аддзяленні журфака я на працягу ўсіх сесій жыла ў Алы.

Першы раз, каля яна толькі атрымала кватэру, з маёмасці там быў толькі кнігі ды шыкоўны дыван, прывезены ёй з Аўстрыі, на якім мы ўдваіх і спалі. А елі мы на падваконні ў кухні, альбо там жа, усеўшыся на падлогу і расклаўшы нашы харчы на скрынцы…

Дарэчы, той дыван, які служыў нам яшчэ і прасавальнай дошкай, я потым неяк незнарок падпаліла, пакінуўшы “усяго на хвілінку” уключаным прас. Было вельмі няёмка, але Ала толькі рукой махнула: такой бяды! Ды я заўсёды, калі прыязджала, бачыла тую падпаліну – як укол майму сумленню…

Ніколі, калі б я ні заяўлялася, Ала не сказала: “Прабач, я не магу цябе прыняць”. Яна заўсёды радавалася – і было бачна, што радасць тая – шчырая.

Памятаю, неяк я прыехала да яе без папярэджання – мабільнікаў тады не было, а мне нечага спатрэбілася заначаваць у Мінску. І гэтак жа без званка прыехала яшчэ адна яе сяброўка. Потым яшчэ з’явіліся госці – у адрозненне ад нас, званыя і чаканыя – і ім таксама трэба было заначаваць у Алы… Не паверыце, але ўсе памесціліся! Праўда, Ала пайшла спаць на кухню…

…Апошні раз мы бачыліся ў лістападзе 2014 года: я была па справах у Мінску, і ў мяне ўзнікла “фортачка” гадзіны ў дзве. Я патэлефанавала Але, і яна, як заўсёды, радасна, сказала: “Прыязджай да мяне на працу, пагамонім”. Я ведала пра яе хваробу, але ўзрадавалася, што Ала працуе: значыць, усё не так дрэнна? Яна была ўсцешана добрымі аналізамі – здавалася, што хвароба адступіла. Мы пагаварылі пра дзяцей, пра родных, агульных знаёмых… На развітанне Ала падарыла мне сярэбраны пярсцёнак, сказала: “Хачу, каб у цябе засталося нешта напамяць пра мяне…” Вельмі прыгожы пярсцёнак – але ён вельмі хутка пачарнеў…

А летам, калі я ляжала ў шпіталі, даведалася ад Тамары Бунта, што Алы не стала…

Давайце ўзгадаем Алу. Пашлём ёй цяпло нашых сэрцаў. Пачытаем яе вершы…

РАЗВІТАЛЬНЫ ВЕРШ

Напісаны 7 ліпеня 1995 года,

прысвечаны памяці Барыса Сачанкі.

Негадана так прыходзіць гора.

У нябёсах – адзінокі жораў.

То ўзмахне крыламі, то застыне,

трубны голас коціцца ў святлыні:

“Колькі сілы маю – пагукаю,

варагоў і родных пасклікаю

на высокі круг свой развітальны,

на апошні покліч даравальны.

Азірнуся з неба, пакружуся:

без мяне вам жыць на Беларусі…

А яна – як выдых Пана Бога.

Апроч вас, няма ў яе нікога.

А яна, цярплівіца святая,

прыйдзе час – усё нам прыгадае.

Не гарцуйце на яе магілах,

не глуміцеся з радзімы мілай!

Шчэ й не веру сам, што адлятаю

да чужога воблачнага краю.

Ноч апошнюю, мая Купала,

як я начаваў – не запытала.

Распляла вянок з рамонкаў, смолак,

не сказала, дзе шукаць ад сэрца зёлак.

Не сцямнелася, а развідняе…

Лёгкай смерці, верце, не бывае!

Цёплае, як Божае дыханне,

над зямлёю роднаю – світанне…”

***

Што з таго, што не мяне кахалі,

не мяне, як вочка, бераглі?

Слёзы не праясняць мае далі,

не размыюць рэчак берагі.

І якая справа аблачыне

у надземным пошуку быцця,

што любоў адмоўлена жанчыне,

што яна – як горкае дзіця

у самога

Пана Бога…

***

Больш ні слова аб смерці!

Паглядзіце:

вясна

занялася на свеце

і наўкола – яна!

Травы, лісцейкі, кветкі

узышлі, расцвілі,

зелянеюць палеткі,

птушкі гнёзды звілі…

У застрэшшы спяць косы,

а па травах – на смех –

малады гром і босы

асцярожна прабег.

У прыродзе ўсё рада:

мы навек, назаўжды!

То спрадвечная праўда

для травы і вады.

Ясна свецяць суквецці,

Прашумеў дождж і сціх…

Я прашу:

хоць на міг—

НЕ!

Ні слоўца аб смерці.

На галоўную старонку блога